LISTA TEMATÓW NA USTNY EGZAMIN MATURALNY

Z JĘZYKA POLSKIEGO

ROK SZKOLNY 2014/ 2015

Kategoria literatura

1. Postać lekarza w literaturze. Przedstaw na wybranych przykładach utworów różnych epok.
2. Ocalić moralność. Głosy wielkich pisarzy moralistów. Przedstaw problem na przykładzie różnorodnych pod względem formy utworów.
3. Dziennik - pasjonująca lektura biografii pisarza czy dzieła literackiego? Omów problem na wybranych przykładach.
4. Triumf powieści .Droga od powieści realistycznej do antypowieści. Omów przemiany historyczne gatunku na najciekawszych przykładach.
5. Motyw pielgrzyma, wędrowca, tułacza w literaturze romantycznej. Omów na wybranych przykładach.
6. Rodzice i dzieci w literackim przekazie różnych epok. Omów na wybranych przykładach.
7. Człowiek wobec śmierci. Omów problem, analizując utwory różnych epok.
8. Wygrali czy przegrali życie? Omów postawy moralne wybranych bohaterów różnych epok literackich.
9. Literacki obraz wsi jako przestrzeni życiowej. Omów na wybranych przykładach.
10. Wolna i zniewolona, w marzeniach i w rzeczywistości, ale zawsze Polska. Omów funkcjonowanie motywu ojczyzny w  wybranych utworach literackich różnych epok.

11. Na wybranych przykładach różnych epok omów  topos domu i rodziny w  literaturze polskiej  i powszechnej.
12. Krajobraz jako motyw literacki – przedstaw jego funkcjonowanie w twórczości poetów i prozaików Młodej Polski.
13. Biografia poety romantycznego jako tworzywo literackie. Omów na wybranych przykładach.
14. Twórcza i destrukcyjna siła miłości w życiu człowieka. Omów problem na wybranych przykładach bohaterów literackich różnych epok.
15. Stereotypy kobiecości w literaturze dwóch odległych czasowo epok. Rozważ problem na wybranych przykładach.
16. Marzenia w konfrontacji z rzeczywistością. Rozważ problem, odwołując się do wybranych przykładów dzieł literackich.
17. Omów na przykładach trzech dramatów ( od starożytności po romantyzm) istotę tragizmu.
18. Różne ujęcia literackie rewolucji oraz ich funkcje. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł.
19. Rozmowa człowieka z Bogiem. Omów, analizując wybrane utwory literacki z różnych epok.
20. Motyw walki w polskiej literaturze romantycznej. Omów na wybranych przykładach.

21. Topos domu i rodziny w literaturze polskiej. Omów na wybranych przykładach.
21. Rozmowa człowieka z Bogiem. Omów, analizując wybrane utwory literackie z różnych epok.
22. Portrety bohaterów literackich w prozie XX –lecia międzywojennego. Przedstaw je i powiedz, jakie budzą w Tobie refleksje.
23. Pisarze polscy o inteligencji. W prezentacji sądów odwołaj się do wybranych tekstów literackich.
24. Historyzm „Trylogii” H. Sienkiewicza. Przedstaw zdolność myślenia historycznego polskiego Noblisty.
25. W poszukiwaniu samego siebie, swojej przeszłości, dziedzictwa. Przedstaw problem na przykładzie wybranych bohaterów literackich z różnych epok.
26. Emigrant – dawniej i dziś. Dokonaj porównania wizerunku emigranta w literaturze XIX w. i literaturze współczesnej.
27. Gość, cudzoziemiec, obcy. Przedstaw sposób postrzegania bohatera i stosunek do niego w dziełach literackich różnych epok..
28. Motyw pielgrzyma, wędrowca, tułacza w literaturze polskiej. Omów na wybranych przykładach.
29. Bohater dotknięty szaleństwem. Przedstaw i scharakteryzuj na wybranych przykładach.
30. Różne wizje młodości, jej doświadczeń i dążeń w literaturze pięknej. Omów na wybranych przykładach.

31. Od Rolanda do Judyma. Literacki portret idealistów na przestrzeni epok. Przedstaw na wybranych przykładach.
32. Przedstaw różne formy zniewolenia człowieka na wybranych przykładach literatury polskiej i powszechnej XX wieku.
33. Portret matki w literaturze pięknej. Przedstaw na wybranych przykładach.
34. Różnorodne ujęcia motywu śmierci w literaturze wybranych epok. Omów na wybranych przykładach.
35. Literatura fantastyczna i historyczna, jako dwa sposoby mówienia o rzeczywistości. Omów na wybranych przykładach.
36. Różne sposoby kreacji bohatera zbuntowanego w literaturze. Omów na wybranych przykładach.
37. Wierni sobie i zaprzedani –dwie postawy wspólne literaturze wielu epok. Omów na wybranych przykładach.
38. Etos pracy w literaturze XIX i XX w. Omów na wybranych przykładach.
39. Różne sposoby kreowania postaci zbrodniarzy w literaturze polskiej i powszechnej. Omów na wybranych przykładach.
40. Dydaktyczny charakter literatury różnych epok. Omów na wybranych przykładach.

41. Różne sposoby kreacji Boga w literaturze. Omów na wybranych przykładach.
42. Zjawy, wiedźmy, wizje... Określ, analizując stosowne utwory, jaką funkcję pełnią w literaturze różnych epok?
43. Władcy w literaturze - przedstaw wizerunki tych postaci w różnych epokach literackich, wskaż przemiany i określ ich przyczyny.
44. Jawnogrzesznica czy kobieta upadła? Porównaj różne sposoby wykorzystania tego motywu w literaturze.
45. Prometeusz i jemu podobni. Omów na wybranych przykładach echa prometejskiego buntu w literaturze.
46. Jan Kochanowski jako spadkobierca tradycji estetycznej i filozoficznej antyku.
47. Omów zagadnienie, analizując wybrane teksty.
48. Na przykładzie twórczości wybranego autora (lub kilku autorów) omów charakterystyczne cechy powieści kryminalnej.
49. Kreatywna i destrukcyjna siła miłości. Omów na przykładzie utworów z różnych epok.
50. Przemiany dramatu w ciągu minionego tysiąclecia. Omów znamienne tendencje na najciekawszych przykładach literackich.

ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI

1. Raj poetycki, malarski i muzyczny. Omów temat w oparciu o analizę wybranych przykładów.
2. Wydarzenia z historii Polski na kartach literatury i na płótnach malarzy. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
3. Porównaj różne wizerunki matki w literaturze i sztukach plastycznych.
4. Różnorodny obraz sił nieczystych w literaturze i malarstwie. Omów problem, analizując przykłady dzieł z różnych epok.
5. Ballada literacka a muzyczna - podobieństwa i różnice. Zaprezentuj problem na wybranych przykładach.
6. Dzieło literackie i jego filmowa realizacja . Omów problem, analizując wybrane przykłady.
7. Impresjonizm w malarstwie i literaturze Młodej Polski. Zanalizuj i porównaj wybrane utwory literackie i teksty kultury.
8. Symbolizm w malarstwie i dramatach St. Wyspiańskiego. Omów, analizując stosowne dzieła.
9. Obraz miasta w literaturze i filmie. Porównaj, analizując wybrane dzieła.
10. Przyroda jako temat główny i tło opowieści w literaturze i sztuce romantyzmu. Zaprezentuj, analizując wybrane dzieła z epoki.
11. Odbicie biografii autora w jego dziełach - omów problem na podstawie analizy wybranych dzieł literackich i malarskich.
12. Różnorodne postacie Chrystusa w literaturze i sztuce. Zaprezentuj i porównaj w oparciu o analizę wybranych dzieł.
13. Różnorodne kreacje Matki Boskiej w literaturze i sztuce różnych epok. Omów zagadnienie w oparciu o analizę wybranych dzieł.
14. Wojna jako romantyczna legenda, wojna jako porażająca prawda. Zaprezentuj różne spojrzenia na wojnę, analizując wybrane teksty kultury (np. literatura, malarstwo, film lub piosenka).
15. Sceny batalistyczne w literaturze, malarstwie i filmie. Przedstaw i porównaj sposób prezentacji.
16. Fantasy w literaturze i filmie. Porównaj literackie i filmowe kreacje innych „światów”.
17. Symbol jako środek wyrazu w literaturze i malarstwie. Przedstaw  najciekawsze, Twoim zdaniem, przykłady zastosowania, analizując wybrane dzieła.
18. Zaprezentuj sposób i funkcje kreacji "ojczyzny duszy" - małej ojczyzny w dziełach literackich i filmowych.
19. Wyspiański znany nie tylko z „Wesela”. O spuściźnie artysty opowiedz w oparciu o jego dokonania nie tylko dramatyczne. Dokonaj analizy wybranych dzieł artysty.
20. Zaprezentuj różne ujęcia motywu biesiady w literaturze i sztuce wybranych epok, analizując stosowne dzieła.
21. Omów różnorodne ujęcia motywu tańca w literaturze i sztuce wybranych epok. Zanalizuj wybrane utwory literackie i teksty kultury.
22. Motyw narkomanii w literaturze i filmie. Omów, analizując wybrane przykłady.
23. Zdrada w literaturze i filmie. Omów motyw, analizując celowo dobrane przykłady.
24. Motyw pożegnania w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych przykładach.
25. Dwory, dworki polskie w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach różnych dzieł.
26. Literacki i filmowy obraz miasta jako przestrzeni życiowej. Przedstaw na wybranych przykładach.

Kategoria JĘZYK

1. Funkcje stałych związków frazeologicznych w języku współczesnym. Omów zagadnienie na podstawie wpływów antycznych i biblijnych.
2. Błędy językowe w artykułach prasowych (lub w wypowiedziach prezenterów mediów). Na podstawie zebranego materiału dokonaj klasyfikacji błędów.
3. Funkcje elementów gwarowych we współczesnej kulturze. Omów zagadnienie, analizując wybrane teksty literackie, teksty piosenek lub dialogi filmowe.
4. Omów celowość stosowania różnorodnych środków retorycznych w wybranych kazaniach i przemówieniach.
5. Zaprezentuj funkcje stylizacji językowej w wybranych utworach literackich. Dokonaj analizy wybranych tekstów.
6. Omów, analizując zebrany materiał literacki, przyczyny powstawania błędów językowych we współczesnej polszczyźnie.
7. Charakterystyczne cechy stylu poezji B. Leśmiana i J. Tuwima. Omów na wybranych przykładach z okresu międzywojennego.
8. Miłość w rytmie disco – infantylizm czy prostota? Zanalizuj język wybranych tekstów „disco polo”.
9. Etykieta językowa różnych czasów i środowisk. Zanalizuj wybrane przykłady literackie (i inne).
10. Analizując zgromadzony materiał językowy, omów wpływy języków obcych na język polski (np. łacińskie, czeskie, niemieckie, ruskie, włoskie, orientalne, francuskie, angielskie) w dwu wybranych epokach.
11. Magia i tabu w języku. Analizując zgromadzony materiał językowy, omów zjawisko funkcji magicznej języka.
12. Omów wpływ języka reklamy na potencjalnego konsumenta. Dokonaj analizy wybranych reklam.
13. Negatywne skutki tendencji rozwojowych we współczesnej polszczyźnie. Omów, analizując zebrany materiał językowy (np. moda językowa, błędy językowe, nieuzasadnione zapożyczenia).
14. Zabawy słowem w twórczości Tuwima, Gałczyńskiego, Białoszewskiego. Omów, analizując celowo zgromadzony materiał językowy.
15. Język tekstów M. Reja i J. Kochanowskiego - dwie odmiany polszczyzny tej samej epoki. Omów, analizując wybrane teksty.
16. Jak mówią bohaterowie powieści historycznych? Zanalizuj procesy archaizacyjne w wybranych dziełach.
17. Język jako narzędzie propagandy i demagogii. Przedstaw na podstawie analizy wybranych przykładów z literatury i/lub publicystyki.

Przygotowała: Teresa Kuszczak